Қазіргі замандағы қарбалас өмір салты адамдарды тәулік бойы жұмыс істеуге итермелеп, жеткілікті ұйқыны елеусіз қалдыруға мәжбүрлейді. Алайда, бұл әдеттің артында денсаулыққа елеулі қауіптер жасырынған. Бірнеше сағаттық ұйқының жетіспеуі уақыт өте келе денсаулыққа ауыр зардаптар әкелуі мүмкін екенін көпшілігіміз аңғармаймыз. Ұйқының қанбауының адам ағзасына тигізетін зияны жайлы оқыған соң, бәлкім, бүгін түнде сіз ұйқыны бірінші орынға қоярсыз.

1. Ми жұмысын әлсірету және когнитивтік бұзылыстар

Ұйқының жеткіліксіздігі есте сақтау қабілетінің төмендеуіне және шоғырланудың әлсіреуіне алып келеді. Ми жаңа ақпаратты қорытып, оны ұзақ мерзімді есте сақтауға ауыстыру үшін ұйқыға мұқтаж. Егер ұйқыңыз қанбайтын болса, бұл процестер бұзылып, күнделікті тапсырмаларды орындау қиынға соғады. Жиі ұйқысыз қалу нәтижесінде мидың функционалдық қабілеті нашарлап, деменция және Альцгеймер сияқты аурулардың дамуына ықпал етуі мүмкін.

2. Жүрек-қан тамыр жүйесіне ауыр соққы

Тұрақты түрде ұйқының қанбауы жүрек-қан тамырлар жүйесіне үлкен зиян тигізеді. Бұл қан қысымының жоғарылауына, жүрек ырғағының бұзылуына және инфаркт немесе инсульт секілді ауыр аурулардың пайда болу ықтималдығын арттырады. Зерттеулер көрсеткендей, ұйқының жетіспеушілігі жүрек ауруларына шалдығу тәуекелін айтарлықтай көбейтеді, өйткені дене жеткілікті түрде қалпына келіп, демалуға уақыт алмайды.

3. Иммунитеттің әлсіреуі

Ұйқы — иммундық жүйенің қалпына келіп, нығаюына қажетті маңызды кезең. Ұйқының жетіспеушілігі иммунитетті әлсіретіп, ағзаны жұқпалы ауруларға осал етеді. Ұйқысыздықтың созылмалы болуы ағзаның инфекцияларға төтеп беру қабілетін төмендетіп, жиі суық тию, тұмау секілді ауруларға шалдығуға әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, ұйқының қанбауы иммундық жүйенің қатерлі ісіктерді ерте кезеңде анықтап, олармен күресу қабілетін де төмендетеді.

4. Салмақ қосу және метаболизмнің бұзылуы

Ұйқының жетіспеушілігі метаболизмге кері әсер етіп, салмақ қосудың басты себептерінің бірі болып табылады. Ұйқы азайған кезде ағзада грелин атты аштық гормонының деңгейі артып, лептин деңгейі төмендейді, бұл тоқшылық сезімін тежейді. Нәтижесінде, адам аштықты жиі сезініп, тамаққа тәуелділік артады. Ұзақ уақыт бойы дұрыс ұйықтамау диабет сияқты метаболизмдік аурулардың дамуына себеп болуы мүмкін.

5. Психикалық денсаулыққа әсері

Ұйқының қанбауы адамның психикалық жағдайына да тікелей әсер етеді. Бірнеше күн бойы жеткілікті ұйқы алмаған адам тітіркенгіш, ашуланшақ және күйзеліске бейім бола бастайды. Ұзақ уақыт бойы созылған ұйқысыздық депрессия мен мазасыздықтың дамуына ықпал етеді. Психикалық денсаулықтың нашарлауы өз кезегінде адамның әлеуметтік өміріне де кері әсер етіп, жұмыс өнімділігі мен жеке қарым-қатынастарын бұзады.

6. Терінің қартаюы

Ұйқының жетіспеушілігі терінің ерте қартаюына әкеледі. Ұйқы кезінде ағза терінің қалпына келуіне көмектесетін коллаген және басқа да заттарды бөліп шығарады. Егер ұйқы жеткіліксіз болса, бұл процестер бұзылып, тері жасушаларының жаңару жылдамдығы төмендейді. Нәтижесінде, әжімдер пайда болып, бет терісі сарғайып, көз астында қара шеңберлер қалыптасады.

Ұйқы — бұл тек тынығу емес, денсаулығымызды сақтаудың және жаңарудың негізгі жолдарының бірі. Ұйқының қанбауы денсаулыққа әсер ететін ауыр зардаптар әкеліп, өмір сапасын едәуір төмендетуі мүмкін. Сол себепті, ұйқыңызды елеусіз қалдырмаңыз. Денсаулығыңызды сақтаудың ең қарапайым әрі тиімді жолы — жеткілікті ұйқы. Жан-жақты дамып, мықты иммунитет пен жарқын келбетке ие болу үшін әр күн сайын 7-8 сағаттық сапалы ұйқыны қамтамасыз етуіңіз қажет.